- Cyfrowa przemoc w Internecie
- Zasady skutecznego uczenia się
- Pięć zmysłów …. i nie tylko
- Dlaczego warto czytać książki?
- Historia Naszej Małej Ojczyzny
- Nieśmiałość czy mutyzm wybiórczy?
- Zdrowie zaczyna się na talerzu
- Style uczenia się
- Dieta dla mózgu
- Pamięć-rodzaje, funkcje i właściwości
- Karać czy nagradzać? część I
- Po co ja się tego uczę?!
- Sposób na spędzenie wolnego czasu z dzieckiem.
- Wpływ telewizji na rozwój mowy
- Jak wspierać dziecko w nauce
- Na dobry początek
- Problem wagi ciężkiej-tornister pakuje z rozmysłem
- Czego dzieci boją się najczęściej?
- Jak bezpiecznie korzystać z Internetu?
- Jak pomóc dziecku w trudnej sztuce odrabiania lekcji?
- Bezpieczeństwo w sieci
- OZE-odnawialne źródła energii
- Problemy funkcjonowania uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w szkole
Nieśmiałość czy mutyzm wybiórczy?
„Państwa dziecko jest bardzo nieśmiałe. Nie rozmawia z rówieśnikami, nie odpowiada na pytania nauczycieli - milczy”. Takie opinie o swoim dziecku mogą usłyszeć niektórzy rodzice. Na początku często nie zgadzają się z nimi, bo w domu ich dziecko swobodnie rozmawia, posługuje się bogatym słownictwem. Jednak tego typu objawy mogą świadczyć o mutyzmie wybiórczym.
Mutyzm wybiórczy to zaburzenia lękowe polegające na wybiórczości mówienia. Dziecko lub osoba dorosła mówi w pewnych sytuacjach, a milczy w innych. Milczenie nie wynika z niechęci do używania danego języka lub jego nieznajomości, lecz często z odczuwanego silnego lęku społecznego. Należy podkreślić, że milczenie nie zależy od złej woli dziecka, gdyż nie jest ono w stanie nad nim zapanować.
Dzieci z mutyzmem mogą wydawać się pozbawione emocji, unikać kontaktu wzrokowego lub stać nieruchomo. Nie wszystkie wyrażają niepokój w taki sam sposób. Niektóre w trakcie spotkań towarzyskich są kompletnie nieme i nie odzywają się do nikogo, inne są skłonne mówić do wybranych osób lub porozumiewać się szeptem albo gestami. Ważne jest to, że sytuacje, w których dziecko mówi lub nie, występują w sposób konsekwentny i przewidywalny. Efektem mutyzmu jest także często niechęć uczestniczenia dziecka w różnych zajęciach grupowych, zwłaszcza gdy wiąże się to ze spotkaniem zupełnie nowych osób.
Mutyzm wybiórczy nie jest tożsamy z nieśmiałościa - chociaż i ona może się pojawiać. Problemy dzieci cichych, wrażliwych często bywają niezauważone przez dorosłych. Zdarza się nawet, że w szkole tacy uczniowie są stawiani za wzór do naśladowania. Niektórzy uważają, że zachowanie tych cichych i grzecznych dzieci wynika z dobrego wychowania bądź z ich temperamentu oraz że stopniowo staną się one bardziej odważne i wyrosną z tej „nieśmiałości”. Czasem jednak zachowanie dzieci cichych, czyli niemówiących, świadczy o ich lękowej osobowości.
W przypadku dzieci w wieku szkolnym, dorosłych powinny zaniepokoić następujące zachowania dziecka. Uczeń:
- może mieć problem z mówieniem chóralnym z grupą,
- może komunikować się werbalnie z większością rówieśników w szkole na przerwach, ale na lekcjach nie rozmawiać z nimi,
- może nie komunikować się z nikim lub tylko z jednym – dwojgiem kolegów na przerwach, a na lekcjach nie rozmawiać z nimi,
- może komunikować się na zajęciach ze wszystkimi rówieśnikami, ale nie odpowiadać nauczycielom na pytania,
- może z nikim nie rozmawiać na lekcjach i na przerwie,
- może komunikować się na zajęciach tylko z kilkorgiem uczniów,
- może rozmawiać z jednym lub kilkorgiem nauczycieli na przerwie, czasem na lekcji,
- może być bierny podczas zajęć lub może aktywnie, ale niewerbalnie uczestniczyć w zajęciach,
- może komunikować się z nieznajomymi rówieśnikami w szkole, ale nie rozmawiać z kolegami z klasy,
- może na lekcji czytać, mówić wiersze, odpowiadać na pytania lub je zadawać tylko w obecności niektórych nauczycieli,
- może odpowiadać nauczycielowi głośno, czasem szeptem, ale nie konwersować z nim,
- może prowadzić dialog tylko z jednym nauczycielem, a z pozostałymi nie rozmawiać,
- może nie rozmawiać z rodziną przy nauczycielu lub przy rówieśnikach.
Wystąpienie tylko kilku z wyżej wymienionych objawów lub nawet tylko jednego z nich, wystarczy aby podejrzewać u ucznia występowanie mutyzmu wybiórczego. W takim przypadku należy objąć dziecko specjalistyczną diagnostyką np. w poradni psychologiczno – pedagogicznej lub u lekarza psychiatry.
opracowała: mgr Irena Barchańska
Artykuł opracowano na podstawie książki Marii i Eweliny Bystrzanowskich „Mutyzm wybiórczy. Skuteczne metody terapii”.